Hoe herkent u houtrot in kozijnen en wat kunt u doen?

Houtrot in kozijnen is een veelvoorkomend probleem bij woningen. Vooral bij oudere huizen of achterstallig onderhoud komt dit vaak voor. Houtrot ontstaat wanneer vocht langdurig in houten delen trekt, waardoor schimmels de structuur van het hout aantasten. Maar hoe herkent u dit probleem op tijd en wat kunt u eraan doen? U leest er alles over in deze blog.

Wat is houtrot?

Houtrot is een proces waarbij schimmels het hout aantasten, waardoor het zacht, broos en uiteindelijk onbruikbaar wordt. De boosdoeners zijn meestal schimmels zoals Serpula lacrymans en Coniophora puteana. Deze schimmels gedijen in vochtige omstandigheden en zetten zich vast op het hout zodra er voldoende vocht en voeding (hout) aanwezig is.

Vocht kan op verschillende manieren in het hout trekken: via regeninslag, lekkages, condensatie of optrekkend vocht uit de fundering. Zodra het vochtgehalte in het hout boven de 20% komt, wordt het aantrekkelijk voor schimmels.

De aanwezigheid van zuurstof, temperatuur tussen 5 en 40 graden Celsius en vocht zijn de drie factoren die houtrot mogelijk maken. Deze omstandigheden zijn helaas regelmatig aanwezig in ons land, waardoor houtrot in kozijnen vaak voorkomt.

Waarom komt houtrot vaak voor in kozijnen?

Kozijnen vormen de grens tussen binnen en buiten. Ze worden dagelijks blootgesteld aan weer, wind en temperatuurwisselingen. Regenwater, sneeuw en vochtige lucht maken houten kozijnen bijzonder kwetsbaar. Zelfs een kleine beschadiging in de verflaag of een haarscheur in de kit kan voldoende zijn om vocht naar binnen te laten dringen.

Bovendien zijn de onderdorpels van kozijnen – de horizontale onderkant – het vaakst getroffen. Water blijft daar langer liggen en droogt minder snel op. Slechte afwatering en verouderde constructies verergeren het probleem. Ook slecht onderhoud zoals te laat schilderen of verouderde beglazingskit vergroten het risico op houtrot. Wanneer u beginnende signalen van houtrot te laat opmerkt kunnen kleine aantastingen verergeren tot serieuze schade aan uw kozijnen.

Hoe herkent u houtrot in kozijnen?

Visueel is houtrot soms lastig in een vroeg stadium te herkennen, maar er zijn duidelijke tekenen waar u op kunt letten. Een van de eerste signalen is verkleuring van het hout. Bruine of zwarte vlekken kunnen wijzen op schimmels. Een andere indicatie is bladderende of bobbelende verf, wat duidt op onderliggend vocht. Let ook op scheurtjes, loslatende verf en barstjes in de kitranden rond het glas. Als u met een schroevendraaier zachtjes op het hout duwt en het geeft makkelijk mee, is dat een duidelijk teken van aantasting.

Kozijnen controleren op houtrot

Gebruik een schroevendraaier of priem om in het hout te prikken. Gezond hout is hard en veert terug. Aangetast hout is zacht, kruimelig of brokkelig. Ook kan het een muffe geur hebben, veroorzaakt door schimmels. Een ander signaal is een verend kozijn, bijvoorbeeld als het raam of de deur klemt of niet goed sluit. Dat kan betekenen dat het hout zijn vorm verliest.

Risicoplekken rondom kozijnen

Focus bij het inspecteren van kozijnen vooral op:

• Onderkanten van ramen en deuren
• Overgang tussen glas en kozijnKitnaden en hoeken
• Buitenhoeken die water vangen

Deze plekken zijn het gevoeligst voor waterinfiltratie. Bij twijfel is het altijd slim om een deskundige in te schakelen voor een grondige inspectie.

Oorzaken en risicofactoren van houtrot

Hieronder benoemen we de belangrijkste oorzaken en risicofactoren van houtrot:

Slechte ventilatie

Gebrek aan luchtcirculatie zorgt ervoor dat vocht niet snel verdampt. Vooral binnenkozijnen en ramen in slecht geventileerde ruimtes zoals badkamers zijn gevoelig voor houtrot. Condensatievocht op ramen sijpelt vaak naar beneden en trekt in het hout.

Gebrekkige verflaag of kitnaden

Verflagen beschermen het hout tegen vocht. Als de verf bladdert, scheurt of poreus wordt, krijgt vocht vrij spel. Ook kitnaden rond ruiten en kozijnverbindingen kunnen verouderen en barsten, wat leidt tot lekkage.

Langdurige blootstelling aan vocht

Kozijnen die continu in contact staan met regenwater – bijvoorbeeld door verstopte dakgoten of lekke regenpijpen – lopen meer risico op houtrot. Als het water zich ophoopt of geen uitweg heeft, kan het maandenlang inwerken op het hout.

Wanneer is houtrot een probleem?

Niet alle houtrot is meteen reden tot paniek. In sommige gevallen is de schade beperkt tot het oppervlak en eenvoudig te verhelpen met een reparatiekit of houtvuller. Als het aangetaste deel klein is en zich beperkt tot niet-essentiële delen van het kozijn, dan kunt u dit vaak zelf repareren. Belangrijk is wel om het probleem snel aan te pakken. Kleine houtrot plekken kunnen zich in hoog tempo uitbreiden wanneer ze niet op de juiste manier worden aangepakt.

Een goede test is om te kijken hoeveel druk het hout kan weerstaan. Als u met een schroevendraaier licht drukt en het hout voelt nog stevig aan, dan zit u meestal in de veilige zone. Ook wanneer het hout nog maar licht verkleurd is, kan dit betekenen dat het houtrot in een beginstadium zit.

Gevolgen van onbehandeld houtrot

Laat u houtrot zijn gang gaan, dan kunnen de gevolgen aanzienlijk zijn. Kozijnen kunnen zo verzwakt raken dat ze hun dragende functie verliezen. Dat betekent dat ramen niet meer goed sluiten, scheuren in muren ontstaan of zelfs dat het glas loskomt. Naast deze problemen, krijgt u ook te maken met hoge kosten. Vervanging van kozijnen is immers een stuk duurder dan tijdig onderhoud.

Wat kunt u doen bij houtrot?

Als u handig bent, kunt u houtrot zelf aanpakken. Volg hiervoor deze stappen:

1. Verwijder al het rotte hout met een beitel of frees totdat u stevig en onaangetast hout bereikt.
2. Behandel het oppervlak met een houtversteviger om het resterende hout te versterken.
3. Gebruik een houtrotvuller om het gat op te vullen. Let op dat u meerdere lagen aanbrengt en laat drogen volgens de instructies.
4. Schuur de plek glad en werk het af met een kwalitatieve grondverf en een duurzame laklaag.

Houtrot laten herstellen door een professional

Professionals beschikken over ervaring en het juiste gereedschap om houtrot grondig aan te pakken. Ze kunnen ook beoordelen of een reparatie nog zinvol is of dat vervanging beter is. Een vakman controleert ook op andere plekken rondom het kozijn, zodat u zeker weet dat alle houtrot is aangepakt. Dit is tevens een verstandige keuze wanneer u verzekerd wilt zijn van garantie op het herstel. Professioneel herstel zorgt ervoor dat het kozijn weer jaren mee kan.

Preventieve maatregelen nemen tegen houtrot in kozijnen

Voorkomen is altijd beter dan genezen. Houtrot is in veel gevallen te voorkomen met goed onderhoud:

• Controleer jaarlijks uw kozijnen op scheurtjes, bladderende verf en loslatende kit.
• Houd goten schoon, zodat regenwater goed wegloopt.
• Schilder uw kozijnen om de vijf tot zeven jaar met een vochtwerende buitenverf.
• Vervang kitnaden tijdig, vooral rond ramen en deuren.

Een goed onderhouden kozijn is veel minder vatbaar voor vocht en dus ook voor houtrot. Regelmatig onderhoud loont zich uiteindelijk in lagere kosten en een beter behoud van uw woning.

Houtrot in kozijnen als verborgen gebrek bij de aankoop van een woning

Wilt u verborgen gebreken zoals houtrot in kozijnen voorkomen bij de aankoop van een woning? Dan is het aan te raden om een bouwkundige keuring te laten uitvoeren. Dit is vooral verstandig bij oudere woningen, waar de kans op houtrot en andere gebreken groter is. Onze bouwkundig expert inspecteert onder andere de kozijnen, vloeren en dakconstructies op houtrot, lekkages en andere schade.

Zo voorkomt u verrassingen ná aankoop en staat u sterker in onderhandelingen. Indien houtrot wordt vastgesteld, kunt u eisen dat de verkoper dit laat herstellen of een prijsvermindering accepteren.