Kelderzwam: herkennen, oorzaken en gevolgen

Een kelder is vaak een plek die we gebruiken voor opslag of als praktische extra ruimte in huis. Toch kan deze ruimte ongemerkt de ideale voedingsbodem zijn voor kelderzwam. Deze houtaantastende schimmel kan ernstige schade aanrichten en vormt een bedreiging voor de constructieve veiligheid van een woning.

In dit artikel leest u hoe u kelderzwam kunt herkennen, wat de oorzaken zijn en welke gevolgen het kan hebben als u niets onderneemt.

Wat is kelderzwam precies?

Kelderzwam is een schimmel die groeit op hout dat vochtig is en onvoldoende kan drogen. Het is een van de meest schadelijke houtaantasters in woningen. De schimmel tast niet alleen het oppervlak aan, maar breidt zich diep uit in het hout en kan daardoor de draagkracht volledig vernietigen. Vooral in donkere, slecht geventileerde ruimtes zoals kelders voelt kelderzwam zich thuis.

Hoewel de naam doet vermoeden dat deze schimmel alleen in kelders voorkomt, kan hij zich ook uitbreiden naar aangrenzende ruimtes waar vocht aanwezig is. Denk aan kruipruimtes, vloeren of balklagen.

Hoe herkent u kelderzwam?

Het tijdig herkennen van kelderzwam kan veel problemen voorkomen. Er zijn een aantal duidelijke signalen waaraan u de aanwezigheid van deze schimmel kunt afleiden:

• Verkleuring van hout: Aangetast hout verkleurt donkerbruin en krijgt scheuren die vaak rechthoekig van vorm zijn.
• Een donzige laag: Op het hout of de muren kan een grijsachtig tot wit, donsachtig laagje zichtbaar zijn. Dit zijn de schimmeldraden.
• Paddestoelachtige vruchtlichamen: Bij vergevorderde aantasting ontstaan vruchtlichamen die roodbruin tot oranje gekleurd kunnen zijn.
• Sterke muffe geur: Een penetrante, vochtige geur is vaak een eerste aanwijzing dat er iets mis is.
• Knisperend hout: Aangetast hout kan broos aanvoelen en zelfs afbrokkelen bij aanraking.

Ziet u meerdere van deze signalen terug, dan is de kans groot dat u met kelderzwam te maken heeft.

Waardoor ontstaat kelderzwam?

Kelderzwam groeit alleen onder specifieke omstandigheden. De belangrijkste factoren zijn:

• Vocht. Vocht is de grootste boosdoener. Dit kan komen door optrekkend grondvocht, lekkages of slechte ventilatie.
• Slechte ventilatie. In afgesloten ruimtes zonder luchtcirculatie blijft vocht langer hangen, waardoor het hout niet kan drogen.
• Voedingsbron. Kelderzwam voedt zich met cellulose, een bestanddeel van hout. Balken, vloeren en houten meubels zijn dus kwetsbaar.
• Temperatuur. Een temperatuur tussen 5 en 26 graden Celsius is ideaal voor de groei van kelderzwam. Precies de omstandigheden die in veel kelders aanwezig zijn.

Wanneer deze factoren samenkomen, kan kelderzwam zich snel ontwikkelen en uitbreiden.

De gevolgen van kelderzwam

Het negeren van kelderzwam kan leiden tot ernstige problemen:

• Constructieve schade. Doordat kelderzwam het hout letterlijk opvreet, verliest het materiaal zijn stevigheid. Dit kan gevaarlijk zijn voor de draagkracht van vloeren en balken.
• Gezondheidsklachten. Hoewel kelderzwam zelf niet direct schadelijk is voor de gezondheid, kan de vochtige omgeving waarin hij groeit wel leiden tot een toename van andere schimmels en allergenen. Dit kan klachten veroorzaken bij mensen met luchtwegproblemen.
• Verspreiding. Kelderzwam beperkt zich niet tot één plek. Via schimmeldraden kan hij zich door muren en vloeren verspreiden naar andere ruimtes in het huis.
• Hoge kosten. Hoe langer u wacht, hoe groter de schade en hoe duurder het herstel. Vroegtijdig ingrijpen is dus niet alleen verstandig, maar ook financieel voordeliger.

Wat kunt u doen tegen kelderzwam?

Het bestrijden van kelderzwam is geen klus die u zelf eenvoudig oplost. Omdat de schimmel diep in het hout doordringt, is vaak een grondige aanpak nodig:

• Vochtprobleem oplossen. Begin altijd bij de oorzaak. Laat lekkages repareren en zorg voor betere ventilatie. Zonder vocht kan kelderzwam zich niet verder ontwikkelen.
• Professionele behandeling. Vaak moet aangetast hout worden verwijderd en vervangen. Ook worden muren en vloeren behandeld met speciale schimmeldodende middelen.
• Preventie. Na de behandeling is het belangrijk om de ruimte droog en goed geventileerd te houden. Regelmatig controleren voorkomt dat de schimmel opnieuw terugkomt.

Wilt u zeker weten of u te maken hebt met kelderzwam of een andere vorm van houtaantasting? Schakel dan een specialist in voor een professionele bouwkundige inspectie. Onze experts van Huiskeur kunnen u helpen om de situatie duidelijk in kaart te brengen en advies te geven over de juiste vervolgstappen.

Tips om kelderzwam te voorkomen

Voorkomen is beter dan genezen. Met een aantal simpele maatregelen kunt u de kans op kelderzwam aanzienlijk verkleinen:

• Zorg voor voldoende ventilatie in kelder en kruipruimte.
• Controleer regelmatig op lekkages en los deze direct op.
• Houd houten balken en vloeren vrij van direct contact met vochtige muren of vloeren.
• Gebruik bij verbouwingen hout dat behandeld is tegen schimmels.
• Laat uw woning periodiek inspecteren als u weet dat er eerder vochtproblemen zijn geweest.